Τα εγκυρότερα διαθέσιμα στοιχεία αποδεικνύουν πως το κορεσμένο λίπος και όχι η διαιτητική χοληστερόλη καθεαυτή είναι ο κυριότερος παράγοντας που συντελεί στην αύξηση της ολικής χοληστερίνης αίματος (ή αλλιώς χοληστερόλη ορού). Τρόφιμα με υψηλή χοληστερόλη, όπως τα αυγά ή το τυρί, μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα χοληστερόλης ορού. Aν και αυτή η αύξηση είναι μέτρια και ποικίλλει από άτομο σε άτομο.
Μελέτες από το παρελθόν…
Το 1991 το περιοδικό New England Journal of Medicine παρουσίασε ένα περιστατικό με ένα άνδρα 88 ετών, που έτρωγε 25 αυγά την μέρα για τουλάχιστον 15 χρόνια και είχε φυσιολογική χοληστερόλη. Το άρθρο αυτό αμφισβήτησε ένα κεντρικό δόγμα της ιατρικής, ότι η διαιτητική χοληστερόλη μπορεί να αυξήσει την χοληστερόλη ορού και να οδηγήσει σε αθηροσκλήρωση.
Αυτή η εκτίμηση είχε διαμορφωθεί το 1913. Όταν ο Ρώσος επιστήμονας Nikolai Anichkov παρατήρησε πως τα ποντίκια ανέπτυξαν αθηροσκλήρωση μετά από κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε χοληστερόλη. Μετά από χρόνια η συσχέτιση μεταξύ δίαιτας και αθηρωσκληρωτικής πλάκας ενισχύθηκε, καθώς και η αμφισβήτηση σχετικά μ’ αυτή τη συσχέτιση. Ορισμένοι σημείωσαν πως τα ποντίκια δεν καταναλώνουν χοληστερόλη στο φυσικό τους περιβάλλον (γι’ αυτό ήταν «ευάλωτα» και αυξήθηκε η τιμή της χοληστερόλης). Kαι οι άνθρωποι δεν καταναλώνουν μεμονωμένα την χοληστερόλη. Η συντριπτική πλειοψηφία των τροφίμων που περιέχουν υψηλή χοληστερόλη, όπως το κόκκινο κρέας ή το βούτυρο έχουν παράλληλα και μεγάλη ποσότητα κορεσμένων λιπών. Εξαίρεση αποτελούν οι οστρακοειδή, οι γαρίδες , οι αστακοί και τα καβούρια κ.α.
Το 1965 μία μελέτη από το Χάρβαρντ, έδειξε ότι το κορεσμένο λίπος είχε μεγαλύτερη επίδραση στη χοληστερόλη ορού, απ’ ότι η διαιτητική χοληστερόλη. Η μελέτη δε θα μπορούσε να αναπαραχθεί σήμερα γιατί έχουν αλλάξει οι ηθικοί περιορισμοί ως προς τον σχεδιασμό των μελετών. Για την ιστορία, συμμετείχαν σχιζοφρενείς ασθενείς που ήταν περιορισμένοι σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Μεταγενέστερες μελέτες υποστήριξαν το ίδιο συμπέρασμα. Συμπεριλαμβανομένης της 20ετούς «Western Electric Study” και μιας ανάλυσης 395 μελετών που δημοσιεύθηκαν στο British Medical Journal το 1997.
Μελέτες σήμερα…
Τελικά, το βάρος των στοιχείων οδήγησε σε αλλαγή των συστάσεων. Το 2013 η Αμερικάνικη Καρδιολογική Ένωση (American Heart Association) δήλωσε σχετικά με τα τρόφιμα με υψηλή χοληστερόλη: «Υπάρχουν ανεπαρκή στοιχεία για να καθοριστεί αν μια δίαιτα χαμηλή σε χοληστερόλη μειώνει τα επίπεδα της LDL-C ή αλλιώς της ‘’κακής’’ χοληστερόλης». Πρόσφατα η Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Διαιτητικές Οδηγίες των ΗΠΑ κατέρριψε την προηγούμενη σύσταση για τον περιορισμό της χοληστερόλης στην δίαιτα. Η συμβουλή είναι ότι «η χοληστερόλη δεν είναι θρεπτικό συστατικό του οποίου η υπερκατανάλωση θα έπρεπε να προκαλεί ανησυχία».
Θα έπρεπε να τονιστεί πως υπάρχει ποικιλία ως προς την αντίδραση του κάθε οργανισμού στη διαιτητική χοληστερόλη. Μερικοί άνθρωποι είναι όπως ο 88χρονος άνδρας (New England Journal of Medicine) και είναι σε θέση να διατηρήσουν φυσιολογική χοληστερόλη ορού παρά την υψηλή πρόσληψη διαιτητικής χοληστερόλης. Άλλοι μοιάζουν με τα κουνέλια του Anichkov, δηλαδή τα επίπεδα χοληστερόλης του ορού τους αυξάνονται με την πρόσληψη υψηλής χοληστερόλης στη δίαιτά τους.
Τρόφιμα με υψηλή χοληστερόλη
Στον παρακάτω πίνακα ακολουθούν εκείνες οι τροφές, οι οποίες σύμφωνα με μελέτες έχουν αποδειχτεί ότι συντελούν με καθοριστικό τρόπο στη μείωση της κακής χοληστερόλης.
|